Halverwege de jaren '70 was Rijswijkse flatwijk Steenvoorde grotendeels opgeleverd. De Schaapweg en in het verlengde daarvan de Monseigneur Bekkerslaan golden vanaf dat moment als grens van de bebouwde kom. Aan de overzijde van de weg bevond zich een kassengebied dat, enkel onderbroken door een paar Westlandse dorpen, doorliep tot aan de Nieuwe Waterweg. De overgang tussen stedelijke hoogbouw en platteland was dan ook zo abrupt, dat deze gemakkelijk als voorbeeldplaatje kon dienen bij het thema 'de oprukkende stad' in aardrijkskundeboeken voor de middelbare school. Deze stadsgrens heeft uiteindelijk zo'n 20 jaar stand gehouden.

Met de presentatie van de Vinex notitie in 1991 werd al snel duidelijk dat alles anders zou worden. Het kassengebied tussen het dorp Wateringen en watergang De Strijp werd geannexeerd door de gemeente Den Haag, waarna men startte met de bouw van nieuwbouwwijk Wateringse Veld. Rond dezelfde tijd besloot Rijswijk het resterende stukje kassengebied te ontwikkelen tot woonwijk Strijp. Voor deze klus werd de vermaarde stedenbouwkundige Ashok Bhalotra aangetrokken. Hij bedacht het huidige raamwerk voor de wijk, een verzameling deelgebiedjes met elk een eigen karakter. Een van de meest opvallende gebieden werd het Eilandenrijk uit 1996 van Werkgroep Kokon.

Spannende stedenbouw
Hoewel de naam Eilandenrijk suggereert dat we te maken hebben met door water omsloten stukjes land, is elke woning goed te bereiken zonder natte voeten te krijgen. Wel is water alom aanwezig in het gebied. Zoveel dat je haast aangespoord wordt om een kano te pakken en op verkenning uit te gaan. Maar doordat de watergangen nauwelijks met elkaar zijn verbonden zal het tochtje waarschijnlijk van korte duur zijn.
De woningen van Eilandenrijk zijn op een frivole manier geplaatst langs de kronkelende straten in het gebied, waarbij elke voorkant gericht is op de straat en elke achterkant op het water. Door de kronkelingen zijn er nauwelijks zichtassen in het gebied en blijft het spannend wat je aantreft achter de eerstvolgende bocht. Omdat bijna geen voorgevel in gelijke hoek staat met de buren en woningen van twee en drie bouwlagen elkaar afwisselen is een gevarieerd straatbeeld ontstaan.

Door deze spannende stedenbouwkundige opzet vergeet je haast dat de huizen qua architectuur niet zo bijzonder zijn. Zo is er nagenoeg geen variatie aangebracht in de gevels en is de architectonische detaillering vrij sober. Alleen de daklijsten van de woningen met derde bouwlaag zijn noemenswaardig. De variatie begint nu pas te ontstaan nu op diverse woningen (uitbreidingen van) dakopbouwen worden geplaatst. Ondanks dat men in ontwerp tracht aan te sluiten op bestaande dakopbouwen in de omgeving zijn toch kleine interpretatieverschillen te ontdekken. Ook zijn sommige bewoners aan het experimenteren met alternatieve kleuren. Zo verft de één alle kozijnen zeegroen en de ander de hele voorgevel wit. Bij een eenvormige rij woningen zijn deze verschillen vaak storend, terwijl ze in dit gebied juist een welkome afwisseling zijn.

De Dijk
Enige rechte lijn in het gebied is van de weg tussen rotonde Schaapweg en appartementencomplex De Cirkel. Vanwege de straatnaam De Dijk lijkt het alsof we hier te maken hebben met een oude dijk, maar die heeft hier nooit gelegen. Vanaf de Siergaarde lijkt het wel op een dijk, al is het maar om het water dat zich aan beide zijden van het fietspad bevindt en de rij elzen. Nu is gekozen om deze bomen zonder belemmering te laten groeien, maar voor een idyllisch polderbeeld zou het niet gek zijn als deze jaarlijks worden geknot.

redactie en foto’s: Maarten Reiling